20-5-2019: Onrust in de oliemarkt

Voor wat betreft de gasprijs begint het bijna een ééntonig verhaal te worden; het aanbod is op het moment zeer groot. Dit komt door de goede aanvoer, de relatief volle opslagen en de aankomst van veel LNG in Noord Europa. Daarbij komt nog dat er de verwachting is van hogere temperaturen wat ook een prijsdrukkend effect heeft. De enige factor die op het moment een prijs stuwend effect kan hebben is de olieprijs, die is wat dat betreft redelijk hoog en langzaam stijgend.

Elektriciteit

Qua prijsniveau is afgelopen week niet veel gewijzigd ten opzichte van de week daarvoor. Na een lichte stijging van de elektriciteitsprijs voor de lange termijn aan het begin van vorige week is de prijs aan het eind van diezelfde week weer gezakt tot het niveau aan het begin van die week. De steenkoolprijs zakte gedurende de week onder de 70 dollar per ton, maar eindigde afgelopen week net onder de 72 dollar per ton. De CO2-emissierechtenprijs is al weken redelijk stabiel en kabbelt tussen de 25 en 27 euro per ton. Ook korte termijnprijs zit op het moment in een rustig vaarwater, de afgelopen weken schommelt de gemiddelde dagprijs tussen de 35 en 45 euro per megawatt. Hierbij liggen de weekenden zoals altijd wat lager en onder de 40 euro ten opzichte van de gemiddelde week prijzen.

Eric Wiebes, de minister van Economische Zaken en Klimaat schat de uitgaven aan subsidie voor productie van duurzame energie stelselmatig te hoog in. Daardoor is er in de afgelopen vijf jaar 2,5 miljard euro op de plank blijven liggen. Dat is een derde van het voor 2013 – 2018 begrote bedrag, 7,7 miljard. Dat constateert de Algemene Rekenkamer. Op de begroting van EZK blijft het subsidiegeld dat niet is uitgegeven weliswaar beschikbaar voor toekomstige projecten. Maar deze reserve is, anders dan verwacht, jaar in, jaar uit gegroeid. Bovendien zijn de geraamde subsidie-uitgaven (SDE+) bepalend voor de hoogte van de opslag duurzame energie (ODE), die burgers en bedrijven betalen via de energienota. De Algemene Rekenkamer plaatst ook een kritische kanttekening bij de uitspraak van de minister bij de invoering van de Wet ODE dat alle inkomsten ‘beschikbaar blijven voor de uitgaven aan duurzame energieproductie’. Geld dat via de opslag duurzame energie is opgehaald, kan uiteindelijk via de schatkist naar andere doelen vloeien. De situatie heeft zich nog niet voorgedaan, maar als de opbrengst uit de opslag duurzame energie hoger is dan geraamd, gaat het overschot naar de algemene middelen.

Olie

Mondiaal lopen de olievoorraden op door o.a. de grote productie toename in Amerika. Dit is de reden voor de OPEC en bondgenoten om de productie, nu al weer geruime tijd, te beperken. Amerika helpt de OPEC ook door de productie van Venezuela en Iran (de vijand van Saoedi-Arabië) tot ongeveer nul te reduceren. Maar ondanks al deze beperkende maatregelen zou de voorraad stijgen. Door de handelsoorlog tussen China en Amerika is de mondiale vraag naar olie lager dan vooraf ingeschat, aldus de IEA (Internationaal Energie Agentschap). Het agentschap verwacht dat de vraag naar olie dit jaar stijgt met 1,3 miljoen vaten per dag, wat een neerwaartse bijstelling is van een eerdere raming met 90.000 vaten per dag.

Afgelopen week heeft de prijs ook opwaartse druk ondervonden doordat olietankers in de straat van Hormuz zijn aangevallen (gesaboteerd) door zogenaamde drone aanvallen. Opwaartse druk was er ook door een daling van productie van niet-OPEC-producenten. Het gaat hierbij om de productie in Canada, Kazachstan en Azerbeidzjan vanwege onderhoudswerkzaamheden. Het wegvallen van deze productie werd gedeeltelijk gecompenseerd door een stijgende productie in de Verenigde Staten, Brazilië.